وجود رهبران تحولخواه؛ ضرورت توسعه پایدار
تاریخ انتشار: ۷ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۹۵۱۷۸
فارسپلاس؛ حسین فتوحی در یادداشتی نوشت: 1- در یک تقسیم بندی کلی دو رویکرد به توسعه را در میان تجربهی کشورهای دنیا میتوان از هم متمایز کرد: الف) توسعهی واردات محور ب) توسعهی درونزا در رویکرد نخست، کشوری که دارای منابع عظیم ثروت طبیعی اعم از منابع فسیلی (نفت، گاز و ...) یا منابع معدنی و امثال اینهاست؛ در شبکه اقتصاد جهانی نقش تأمین کنندهی مواد اولیه را برای خود تعریف کرده و تلاش میکند از طریق تأمین مواد اولیه یا سوخت برای کشورهای فاقد این منابع، جایگاه خود را تثبیت نماید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بیشتر این کشورها برای دههها از اهمیت ثروت عظیم خود بی اطلاع و تحت استعمار یا استثمار کشورهای شمال قرار داشتند. با این وجود برخی از آنها طی سالهای اخیر از طریق فروش همین منابع طبیعی به ثروتهای کلانی دست یافته و جزء اثرگذارترین کشورها در اقتصاد بین الملل شده اند.
با این وجود توسعهی واردات محور دارای ایرادات اساسی است که آن را به یک اقتصاد شکننده تبدیل میکند. شاید بتوان مهمترین ایراد را در دو نکته خلاصه کرد: نخست آنکه این توسعه بسیار وابسته به تصمیم کشورهای خریدار مواد اولیه و تولید کنندهی فرآورده است و به این ترتیب از هرگونه تغییر رویکرد سیاسی کشورهای شمال تأثیر مستقیم میپذیرد. همین عامل استقلال سیاسی کشورهای تأمین کننده مواد اولیه را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. مشکل دوم نیز همان مشکل قدیمی است که تأکید دارد منابع عظیم طبیعی روزی به پایان خواهد رسید و کشوری که به فکر توسعهی درونزا نبوده باشد، به تدریج به یک کشور درجه دوم تبدیل خواهد شد.
رویکرد دوم اما بر لزوم توجه به مولفههای توسعهی درونزا تأکید دارد. اقتصاد کشورهایی که این رویکرد را اتخاذ نمودهاند از ثبات بیشتری برخوردار بوده و کمتر تحت تأثیر تصمیمات بینالمللی قرار میگیرد. اما با این وجود توسعهی درونزا بر خلاف توسعهی واردات محور، دیر بازده است. بنابراین نیازمند دو شرط است: 1) صبوری فعال مردم و بازیگران اقتصادی کشور 2) وجود رهبران تحولخواه، هوشمند و آگاه که توانایی نظارت بر صحت روند توسعه و شناخت خطاهای سیستم و رفع آن را داشته باشند. با این حال اگر این دو نیازمندی به درستی تأمین شود؛ توسعهی به وجود آمده توسعهای پایدار و مستحکم خواهد بود.
2- هر یک از دو رویکرد فوق در برهههایی از تاریخ معاصر ایران بر کشور حاکم بودهاند. ایران عصر پهلوی را میتوان نمونهای تمام عیار از توسعهی واردات محور دانست. عاملی که سبب شد در طول دو دهه پایانی عمر پهلوی دوم، سیلی از ثروتهای باد آورده ناشی از افزایش قیمت نفت به خزانهی دولت واریز شود. بررسی اسناد تاریخی حاکی از آن است که افزایش درآمدهای نفتی در آن سالها به قدری خارج انتظار بوده که حتی شاه و مسئولین اقتصادی دولت را نیز دچار سردرگمی کرده بود.
همین ثروت قابل توجه سبب شد تا پهلوی شروع به واردات بی رویهی اجناس خارجی کند. اما از آنجایی که توسعهی دوران پهلوی توسعهای نامتوازن و ناپایدار بود؛ زیرساختهای کشور پاسخگوی این حجم از واردات نبود؛ بدین ترتیب بخش قابل توجهی از واردات بدون آنکه امکان تخلیه در بنادر ایران را داشته باشند، فاسد شده و از بین رفتند.
چهرهی دیگری از این توسعهی نامتوازن خود را در تعمیق شکاف اقتصادی میان اقلیت ثروتمند و اکثریت فقیر جامعه نشان داد. در شرایطی که نزدیک به 70 درصد جمعیت آن روز ایران بیسواد مطلق بوده و با تأسفبارترین شرایط بهداشتی و معیشتی در روستاها یا حلبیآبادهای حاشیهی شهرهای بزرگ زندگی میکردند؛ اقلیتی اندک از سرمایهداران و تجار وابسته به دولت و دلالان تجارت با کشورهای خارجی (بورژوازی کمپرادور) به سرعت به ثروتهای عظیم رسیدند.
البته نتیجهی تلاقی سرازیر شدن بی حساب و کتاب پول نفت به اقتصاد کشور و سردرگمی شاه و تصمیمگیران اقتصادی خیلی زود خود را در هیبت تورم دو رقمی در اواسط دهه 50 به رخ کشید و اقتصاد کشور را دچار بیماری کرد که تا امروز هم آثار و تبعات آن باقی است.
در مقابل این دیدگاه اما رویکرد اقتصاد درونزا و پایدار از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی در دستور کار رهبران انقلاب قرار گرفت. تأکید بر لزوم ریشهکن کردن بیسوادی و ارتقای کیفیت زندگی اقشار مختلف جامعهی ایرانی یکی از نمودهای اولیهی این تغییر رویکرد است که توسعهی متوازن و پایدار را در گرو وجود نیروی انسانی توسعه یافته میدانست نه واردات کالاها و مظاهر زندگی غربی.
3- رهبر انقلاب اسلامی در دیدار اخیر با جمعی از مردم کرمان و خوزستان در دوم دیماه سالجاری، ضمن اشاره به مجاهدت برخی شخصیتهای کشور برای عبور از تحریمها و پیشرفت در حوزههای راهبردی و حساسی مانند صنایع دفاعی؛ بر لزوم ساخت کشور تأکید کرده و اظهار داشتند: «این کشور باید ساخته بشود؛ ما خیلی نقص داریم، ما خیلی عقبماندگی داریم. دهها سال، بلکه صدها سال حاکمیّت جبّاران، کشور ما را در خیلی از چیزها عقب نگه داشته. با توجّه به سابقهی تاریخی، ما امروز باید در علم، پیشروِ قافلهی علمِ دنیا میبودیم ــ که نیستیم ــ ما امروز باید احکام اسلام و معارف اسلام را در جزءجزء زندگی کشور خودمان بالعیان نشان میدادیم؛ سازندگی اسلام را، توانایی اسلام را در ادارهی کشور باید نشان میدادیم؛ نتوانستیم بکنیم و عقبیم؛ این عقبماندگیها باید جبران بشود. شما جوانها میتوانید.»
بیانات فوق به خوبی تفاوت میان دو رویکرد به توسعه را نشان میدهد. همانگونه که اشاره شد وجود رهبرانی هوشمند و تحولخواه یکی از شروط اصلی دستیابی به توسعهی درونزا و پایدار است؛ رهبری که بتواند مسیر رشد و پیشرفت را رصد کرده، مشکلات آن را تشخیص دهد و برای عبور از این مشکلات راه حل ارائه کند.
بیشک اعمال بیسابقهترین تحریمها علیه جمهوری اسلامی ایران، یکی از پیشرانهای مهم در سوق دادن مسئولین کشور به اتخاذ رویکرد توسعهی درونزاست لیکن اعمال بخش کوچکی از همین تحریمها در کشوری که فاقد رهبران تحولخواه و کاردان باشد میتواند به فروپاشی نظام سیاسی و اقتصادی آن کشور بینجامد. اینجاست که تفاوت وجود یا عدم وجود رهبران هوشمند خودنمایی میکند، رهبرانی که ویژگی مهم آنها ارائه راهکار به جای انتقاد صرف و بیان نقاط ضعف است.
4- آنچه مسلم است بسیاری از مؤلفههای توسعه پایدار در جمهوری اسلامی وجود دارد، مؤلفههایی که در کنار روحیه همیاری و صبر فعال مردم آیندهای روشن برای کشور به ارمغان آورده و عقبماندگیهای تاریخی ناشی از عدم وجود رهبران کاردادن را جبران خواهد کرد.
پایان پیام/ت
منبع: فارس
کلیدواژه: توسعه پایدار رهبر انقلاب توسعه ی واردات محور توسعه ی درون زا وجود رهبران مواد اولیه ی کشورهای ی کشور
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۹۵۱۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وزیر امور خارجه در پانزدهمین نشست سران اسلامی: رژیم اسرائیل ریشه ناامنی و دشمن مشترک ما است
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پانزدهمین نشست سران اسلامی در بانجول، گامبیا درباره ((ارتقای وحدت و همبستگی از طریق گفتگو برای توسعه پایدار)) به ایراد سخنرانی پرداخت که متن کامل آن به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای رئیس، عالیجنابان، خانمها و آقایان،
در ابتدا مراتب خرسندی خود را بابت حضور در این نشست ارزشمند و درکشور زیبای گامبیا ابراز میدارم. از مهمان نوازی گرم دولت و ملت گامبیا تشکر نموده و ریاست این کشور را بر پانزدهمین نشست کنفرانس سران اسلامی تبریک میگویم.
در آغاز سخن، ضمن محکومیت شدید تداوم جنایات وحشیانه رژیم صهیونیستی علیه مردم مقاوم و مظلوم غزه، بر ضرورت تقویت اتحاد و همبستگی بیش از پیش کشورهای اسلامی برای توقف فوری نسل کشی، جنایات جنگی ترکیبی رژیم صهیونیستی و لزوم ارسال فوری، کافی و بدون مانع کمکهای بشر دوستانه به سراسر غزه تأکید میکنم.
بی شک این دوره زمانی نیز با همه مصائب و سختیهای آن بر ملت فلسطین خواهد گذشت اما چگونگی و کیفیت نقش آفرینی ما دولتهای مسلمان در برخورد با این بحران در تاریخ ثبت و ضبط خواهد شد.
بی تردید قطع روابط دیپلماتیک و اقتصادی و تحریم عملی تسلیحاتی و تجاری ابزار مهمی در توقف نسل کشی اسرائیل در غزه و جنایاتش در کرانه و قدس شریف میباشد. از دولتها و کشورهای مسلمان و آزادیخواهی که در این مسیر اقدام نمودند، صمیمانه قدردانی میکنیم.
تحولات اخیر فلسطین و مقاومت غزه و کرانه بار دیگر ثابت کرد، از بین بردن مقاومت فلسطین و حماس، به عنوان یک حرکت آزادیبخش در مقابل اشغالگر، توهمی بیش نبود. چرا که رژیم اسرائیل یک دولت مشروع نیست، او فقط یک قدرت اشغالگر آپارتاید است و گذشت زمان نیز هرگز به قدرت اشغالگر مشروعیت نمی بخشد.
تحقق صلح و امنیت پایدار و عادلانه در منطقه تنها از طریق پایان اشغال سرزمین فلسطین، سوریه و لبنان، بازگشت آوارگان فلسطینی به سرزمین مادری خود و تضمین تحقق حق تعیین سرنوشت میسر است.
کارزار جهانی حمایت از فلسطین و محکومیت جنایات ضد بشری رژیم صهیونیستی با گذشت هفت ماه از آغاز جنگ همچنان با قدرت ادامه دارد و به دانشگاههای آمریکا، اروپا و سایر کشورهای جهان رسیده است. مدعیان دروغین آزادی بیان در غرب، این صدای اعتراضی وجدانهای بیدار بشری را با سرکوب خشونت آمیز پاسخ میدهند و با دیگر رویکرد استانداردهای دوگانه خود را به نمایش میگذارند.
رؤسای محترم،
افکار عمومی جهان و بویژه جهان اسلام قویاً از ما انتظار دارند تا در نتیجه این اجلاس سران، توصیه و اقدامات مهمی داشته باشیم شامل:
۱- تاکید بر برقراری آتشبس فوری، کامل، بیقید و شرط و دائم در تمام مناطق غزه از جمله در رفح و حتی کرانه باختری؛
۲- رفع کامل محاصره انسانی غزه؛
۳- تبادل اسرا؛
۴- موظف ساختن رژیم اسرائیل به خروج فوری، کامل و غیرمشروط تمامی نیروهای نظامی و تجهیزات آنها از غزه و تضمین بین المللی بازگشت امن مردم به مناطق و اماکن خود؛
۵- اعمال تحریم فوری تسلیحاتی و تجاری علیه رژیم اسرائیل؛
۶- حمایت از قرار موقت الزام آور دیوان بین الملل دادگستری و فراهم ساختن زمینه محاکمه و مجازات تمامی آمران، عاملان جنایات اسرائیل. برای تضمین صلح و امنیت در منطقه و جهان اسلام، باید رژیم سرکش و اشغالگر فلسطین را متوقف، محاکمه و مجازات کرد.
همکاران گرامی،
جهان اسلام اکنون در وضعیت بسیار حساس و پیچیده ای قرار دارد به نحوی که کشورهای اسلامی در تلاش برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار با طیفی از چالشها ازجمله بیثباتی اقتصادی، ناآرامیهای سیاسی، درگیریهای منطقهای، اشغال خارجی، حضور بیگانگان و مداخله قدرتهای فرا منطقهای مواجه هستند. این چالشها تاکنون به تشدید فقر، تضعیف انسجام اجتماعی و اختلال در روند تلاشهای توسعهای منجر شده است.
با این وجود، این چالشها میتوانند موجد فرصتهایی قابلتوجه برای پیشرفت و نوآوری در جهان اسلام و شکوفایی تمدن اسلامی باشند. میراث فرهنگی غنی، منابع طبیعی متنوع و جمعیت جوان و مستعد کشورهای اسلامی، زمینههای مساعدی را برای پیشبرد طرحهای توسعه پایدار بر اساس شاخصها، معیارها ارزشهای اسلامی فراهم ساخته است.
در این راستا جهان شاهد است که مردان و زنان جوان با استعداد و تلاشگر ایران در مسیر توسعه علم و فناوری بومی شگفتیهای بزرگی آفریده اند. این ظرفیت سرشار در میان همه جوانان کشورهای اسلامی موجود است.
ما بر این باوریم که در راستای تحقق شعار تقویت، اتحاد و همبستگی از طریق توسعه پایدار؛
اول- ملتهای اسلامی با تمرکز و سرمایهگذاری در بخش نیروی انسانی، فناوری و زیرساختها میتوانند ظرفیت بزرگ خود را در جهت نیل به اهداف توسعه پایدار ملل مسلمان به کار گیرند.
دوم- جهت تعمیق سطح همکاریها و تسرّی توسعه پایدار و همهجانبه میبایست شبکه همکاریهای اقتصادی، فنی، توسعهای، تجاری و مالی- پولی میان کشورهای اسلامی در بستر توافقات و سازوکارهای هدفمند و مشترک، بیشازپیش تقویت گردد.
سوم- ایجاد یک پلتفرم اختصاصی در چارچوب سازمان همکاری اسلامی جهت اشتراکگذاری دانش، تخصص و منابع مرتبط با توسعه پایدار لازمه تحقق طرحهای توسعهای ملل مسلمان است.
چهارم- ارتقای یکپارچگی اقتصادی و تجاری بین کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، بر مبنای ارزشها یک ضرورت است.
پنجم- بهکارگیری ابتکارات و نوآوریهای فن آورانه و گسترش تحقیقات علمی به منظور پیشبرد دستور کار تحقق اهداف توسعه پایدار در چارچوب سازمان همکاری اسلامی نیازمند طراحی سازوکاری مناسب میباشد.
جناب آقای رئیس،
بی تردید اهداف مهم توسعه پایدار در هر نقطه از جهان بدون تضمین صلح و امنیت پایدار محقق نخواهد شد. همیاری و همکاری کشورها با شعار «امنیت و توسعه پایدار برای همه» ضرورت و فوریت مییابد.
آقای رئیس، همکاران گرامی، خواهران و برادران،
در پایان مایلم تاکید کنم؛ حمله تروریستی رژیم صهیونیستی به سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق، بار دیگر چهره واقعی رژیم تروریست اسرائیل را آشکار ساخت.
جمهوری اسلامی ایران با توسل به قاعده حقوقی دفاع مشروع، -و پس از نااید شدن از نقش بازدارنده شورای امنیت سازمان ملل- روز شنبه ۱۳ آوریل، پاسخ نظامی حداقلی و محدودی به اسرائیل داد. البته ما با صدای بلند هشدار دادیم در صورت هر گونه ماجراجویی جدید رژیم اسرائیل علیه منافع ایران در داخل و یا خارج، واکنش بعدی ما علیه اسرائیل حداکثری، فوری و کاملاً پشیمان کننده خواهد بود. این تصمیمی تغییر ناپذیر است.
توسل ایران در اعمال حق دفاع مشروع نشان دهنده رویکرد مسئولانه ما نسبت به صلح و امنیت منطقه و جهان میباشد. ما امنیت جهان اسلام و امنیت منطقه را امنیت ایران میدانیم و دست دوستی خود را با دولتهای منطقه و جهان اسلام به گرمی میفشریم. رژیم اشغالگر اسرائیل ریشه نا امنی و دشمن مشترک ماست.
بار دیگر، آمادگی کامل جمهوری اسلامی ایران را برای همکاری با دولت گامبیا و کلیه دولتهای عضو سازمان همکاری اسلامی جهت ارتقای کارآیی این سازمان در جهان در حال گذار کنونی با هدف تقویت و تضمین منافع مشترک و صیانت از کیان و استقلال سیاسی و اقتصادی کشورهای اسلامی اعلام میکنم.
والسلام علیکم و رحمه الله
منبع: خبرگزاری مهر